Tóm lược về cây quy y dòng truyền thừa Phật Phái

(Bài viết dưới đây được thực hiện bởi Hiệp hội Tăng đoàn Phật giáo Quốc tế, trích từ cuốn sách của Đức Phật Kim Cương Trì đời thứ III.)

Trong thế giới chúng ta, đạo Phật được chia thành thừa Nguyên thủy, Đại thừa và Kim Cương Thừa, dựa trên những nguyện lực tu tập khác nhau cũng như tầm cỡ và tốc độ thành tựu trong Pháp. Sự chia tách chi tiết hơn dựa theo từng dòng phái hay từng tông phái. Phật giáo  Mật Tông Tây Tạng có thể được phân thành 12 dòng truyền thừa như Nyingma, Kagyu, Sakya, Geluk và Jonang… Có rất nhiều dòng nhánh. Trong Phật giáo, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni truyền dạy cả Mật thừa, có trong Tam tạng kinh điển và Chân ngôn tông, lẫn Hiển thừa, bao gồm Thiền Tông, Tịnh độ Tông, Luật tông và rất nhiều tông phái khác.

Tuy nhiên,  Nguyên thủy, Đại thừa hay Kim Cương Thừa, hay bất kỳ dòng phái nào nêu trên đều bắt nguồn từ dòng truyền thừa của Đức Phật Kim Cương Trì. Đối với mọi thừa phái Phật giáo trong Pháp giới, Đức Phật Kim Cương Trì là vị Phật tổ đích thực có hình tướng. Không có Ngài thì không có đạo Phật, không có Phật pháp, không có Phật học, không có các vị Phật, không có các vị Bồ tát, không có các vị Pháp vương, không có các vị Rinpoches, không có các vị thầy giảng pháp, không có các Phật tử. Chỉ có khái niệm về chân lý tuyệt đối của vũ trụ không sinh không diệt. Đây là vị Phật pháp thân vô hình tướng được biết đến là Đức Phổ Hiền Như Lai hay đức Phật Nguyên thủy. Pháp thân không có hình tướng, không âm thanh và không có tiếng nói. Pháp thân được gọi là Phật tính, không phải là Phật giáo. Nó hoàn toàn tịch tịnh. Với Pháp thân, ngay cả chủ thể giảng Pháp cũng không có.

Pháp thân Đức Phổ Hiền Như Lai tạo ra hoá thân là Đức Phật Kim Cương Trì có hình tướng. Đức Phật Kim Cương Trì đã khởi nguồn Phật giáo trong Pháp giới và bắt đầu truyền các bài giảng về Phật giáo trong ba cõi của hiện hữu. Ngài đã hoá hiện trên trần thế của chúng ta hai lần. Lần đầu tiên, Ngài xuất hiện trong thân tướng của Bậc thánh giả, cư sĩ vĩ đại Duy Ma Cật. Người là Đức Phật Kim Cương Trì đời thứ II. Lần thứ hai, Ngài hoá hiện trong thân tướng của Đức Wan Ko Yeshe Norbu, đó là Đức Phật Kim Cương Trì đời thứ III. Vị lãnh đạo đầu tiên của mọi tông phái đạo Phật, cả mật truyền lẫn công truyền, chính là Đức Phật Kim Cương Trì.

Cho dù Phật pháp có thế nào, thì cũng đều bắt nguồn và được trao truyền chính thức bởi Đức Phật Kim Cương Trì bởi Ngài là vị tổ duy nhất của đạo Phật. Ngài trao truyền Giáo Pháp cho Đức Phật Nhiên Đăng, Đức Kim Cương Tát Đỏa và các vị khác. Vị cổ Phật này lại tiếp tục trao truyền cho Đức Phật Thích Ca Mâu Ni của chúng ta. Đức Thích Ca Mâu Ni là vị Phật đầu tiên trao truyền giáo Pháp cho thế gian này. Tuy nhiên, nguồn gốc của tất cả Phật pháp chính là vị tổ của đạo Phật, Đức Phật Kim Cương Trì. Nếu bạn đối chiếu những tên và số tại danh sách với những số đánh dấu tại cây truyền thừa Phật giáo, bạn sẽ hiểu một cách cơ bản về điều này. Do vậy, ba vị Phật tổ trong Pháp giới được gọi là Pháp thân Phổ Hiền Như Lai (hay đức Phật Nguyên Thuỷ), Đức Phật báo thân Kim Cương Trì (Đức Phật Kim Cương Trì), và đức Phật hóa thân Kim Cang Tát Đoả.

Trong vòng hơn hai ngàn năm qua, các tông phái đạo Phật khác nhau đã hoà lẫn và bắt nguồn từ nhau. Cũng trong thời gian này, các vị tổ của các tông phái đã giảng dạy và học Pháp lẫn nhau. Điều này đã tạo nên mạng lưới các dòng truyền thừa cực kỳ rộng và phức tạp trong đạo Phật. Cây quy y dòng truyền thừa Phật giáo ở đây không thể mô tả rõ ràng và đầy đủ trong một vài trang ngắn ngủi. Bởi sự hạn chế về không gian, cây quy y dòng truyền thừa không thể thể hiện hết toàn bộ các tông phái Phật giáo, các chư Phật, chư Bồ Tát cũng như các vị tổ vĩ đại. Do vậy, cây quy y dòng truyền thừa này chỉ bao gồm một phần rất nhỏ trong số các vị và mang tính đại diện hơn là thể hiện toàn bộ. Tuy nhiên, mọi điều mô tả trên đây về các dòng truyền thừa là chính xác và không sai lệch.